#จักรยานสองขาท้าโลก

ธารา บัวคำศรี แปลเรียบเรียงจาก

The Bicycle: Vehicle for a Small Planet, Worldwatch Paper #90, September 1989 เขียนโดย Marcia D. Lowe

ดาวน์โหลด pdf ไฟล์ จักรยาน พาหนะเพื่อโลกใบน้อย

——————

(1) เกริ่นนำ

ในยุคอารยธรรมฟอสซิล ภูมิทัศน์ของโลกและวิถีชีวิตของผู้คนทั้งหลายต่างเกี่ยวข้องกับยานยนต์ พลังเครื่องยนต์มีอิทธิพลต่อการเดินทางและการขนส่ง แต่ความจริงที่สำคัญมากและไม่มีใครนึกถึง คือ พลังมนุษย์มีบทบาทที่สุดในการเดินทางและการคมนาคมขนส่งส่วนบุคคล

จาก 10-Speeds ของเมืองบอสตัน สหรัฐอเมริกา ถึง Black Raodsters ของกรุงปักกิ่ง จีน รถจักรยานทั่วโลกมีจำนวนถึง 800 ล้านคัน มากกว่าจำนวนรถยนต์ 2 เท่า แต่ละปี รถจักรยานถูกผลิตออกมามากกว่ารถยนต์ 3 เท่า เฉพาะทวีปเอเชีย รถจักรยานใช้บรรทุกขนส่งผู้คนได้มากกว่ารถยนตร์ทั่วโลกรวมกัน

ในประเทศกำลังพัฒนา คนเมืองขี่จักรยานไปทำงาน คนชนบทใช้จักรยานหรือสามล้อเพื่อบรรทุกสินค้า การเดินทางและการขนส่งด้วยจักรยาน มีความสำคัญต่อระบบเศรษฐกิจของประเทศ ประชาชนทั่วไปสามารถหาซื้อจักรยานได้ และเป็นทางเลือกหนึ่งนอกจากการเดินเท้า ในประเทศอุตสาหกรรม รถจักรยานมีส่วนสนับสนุนการเดินทางด้วยรถยนต์ได้เป็นอย่างดี

ขณะที่ปัญหารถติดและมลพิษทางอากาศมีระดับรุนแรง เนื่องจากปริมาณรถยนต์ในเขตเมืองใหญ่ของโลกเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ปัญหามลพิษทางอากาศในเมือง ฝนกรด การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศระดับโลกจากการเผาไหม้น้ำมันเชื้อเพลิง ชี้ให้เห็นถึงความจำเป็นที่ต้องแสวงหาทางเลือก นอกเหนือไปจากการคมนาคมขนส่งด้วยรถยนต์

การนำระบบขนส่งมวลชนมาใช้ให้แพร่หลาย แม้ว่าจะเป็นเป้าหมายที่คุ้มค่าในขั้นตอนของการพัฒนาเศรษฐกิจ แต่ไม่บรรลุผลเท่าใดนัก รัฐบาลของประเทศโลกที่สาม ที่ไม่สามารถจัดหาบริการขนส่งมวลชนให้เพียงพอแก่ประชากรจำนวนมาก อาจนำงบประมาณมาลงทุนระบบคมนาคมขนส่งด้วยจักรยาน รัฐบาลของประเทศอุตสาหกรรมเองก็มีความพยายามส่งเสริมบริการขนส่งมวลชน แต่ผู้ที่เคยชินกับการเดินทางส่วนตัวมักจะไม่ใช้บริการ จักรยานคือพาหนะชนิดเดียวที่แก้ปัญหาของเมืองที่เกิดจากรถยนต์ ขณะเดียวกับเป็นการเดินทางที่สะดวกและเป็นส่วนตัว

มีการใช้รถจักรยานแพร่หลายไปทั่วโลก นับตั้งแต่จักรยานแบบโซ่ขับเคลื่อนถูกประดิษฐ์ขึ้นเมื่อปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 รถจักรยานใช้กันทั่วไปในหมู่กรรมกรในโรงงาน ต่อมาถูกนำเข้าไปสู่ประเทศที่เป็นอาณานิคม พลังขับเคลื่อนของจักรยาน พาคนเดินทางไปสู่หมู่บ้านอันห่างไกล และเดินทางอยู่ในมหานครที่แออัดที่สุดของโลก หลังจากสงครามโลกครั้งที่สอง รถยนต์มีบทบาทมากขึ้น ประโยชน์และการใช้อย่างแพร่หลายของจักรยานจึงลดลง แต่ประเทศจีนและยุโรปตะวันตกบางประเทศ ยังคงสนับสนุนการเดินทางด้วยจักรยานให้เป็นรูปแบบหนึ่งของการคมนาคมขนส่ง