18 – 25 มิถุนายน 2564

ขณะที่มีคลื่นความร้อนทุบสถิติในแถบแปซิฟิกตะวันตกเฉียงเหนือของทวีปอเมริกาเหนือในเดือนมิถุนายน 2564 บางส่วนของยุโรปและไซบีเรียก็เจอกับอุณหภูมิสูงก่อนฤดูร้อนที่จะมาถึง

คลื่นความร้อนแสดงชัดเจนบนแผนที่ซึ่งระบุถึงความผิดปกติของอุณหภูมิอากาศที่ระดับพื้นผิวระหว่างวันที่ 18-25 มิถุนายน 2564 สิ่งที่ผิดแผกไปจากเดิมจะพิจารณาถึงการที่อุณหภูมิในช่วงกลางวันจะมีมากกว่าหรือน้อยกว่าค่าเฉลี่ยของอุณหภูมิในช่วงเวลาเดียวกันของปี 2546-2556 พื้นที่แรเงาสีแดงแสดงถึงอุณหภูมิที่ร้อนกว่าปกติ ส่วนสีฟ้าคือพื้นที่ที่มีอุณหภูมิเย็นกว่าปกติ ข้อมูลที่นำมาใช้ทำแผนที่มาจากเครื่องมือวัด Atmospheric Infrared Sounder (AIRS) บนดาวเทียม Aqua ของนาซา

หนึ่งในจุดศูนย์กลางของคลื่นความร้อนอยู่ในแถบยุโรปตอนกลางและตะวันออก ในวันที่ 23 มิถุนายน 2564 สถานีอุตุนิยมวิทยาในกรุงมอสโกวัดอุณหภูมิอากาศได้ 34.8°C (94.6°F)— เป็นอุณหภูมิที่ร้อนที่สุดในเดือนมิถุนายนเท่าที่มีการบันทึกมา ส่วนกรุงเฮลซิงกิของฟินแลนด์วัดอุณหภูมิที่ร้อนที่สุดในเดือนมิถุนายนได้ที่ 31.7°C/89.1°F เท่าที่มีการบันทึกกันมา ที่เบลารุส อุณหภูมิร้อนที่สุดในเดือนมิถุนายนขึ้นไปที่ 35.7°C/96.3°F และเอสโทเนีย 34.6°C/94.3°F

Jennifer Francis นักวิทยาศาสตร์ที่ศูนย์วิจัยสภาพภูมิอากาศ Woodwell บอกว่า “คลื่นความร้อนเป็นผลมาจากแนวกระแสลมกรดแถบขั้วโลก(polar jet stream) ที่ดันขึ้นทางตอนเหนืออย่างยาวนาน เกี่ยวข้องกับปรากฎการณ์ทางอุตุนิยมวิทยาที่เรียกว่า ‘Blocking Patterns’ ซึ่งคือการที่ความกดอากาศสูงหรือความกดอากาศต่ำก่อตัวล้อมพื้นที่หนึ่งจนขัดขวางไม่ให้กระแส อากาศอื่นๆ ผ่านเข้าไป และก่อให้เกิดการกักความร้อนเอาไว้ในพื้นที่ ซึ่งเกิดขึ้นในแถบสแกนดิเนเวียในช่วงปีนี้ และมีส่วนทำให้เกิดอากาศร้อนที่ผิดปกติ โดยเฉพาะในฟินแลนด์”

พื้นที่ที่มีอุณหภูมิพื้นผิวร้อนขึ้นเห็นชัดเจนในทางตะวันออก ตามแนวชายฝั่งทะเลอาร์กติกในไซบีเรีย James Overland ซึ่งทำงานประจำการที่ NOAA’s Pacific Marine Environmental Laboratory บอกว่า เขตความกดอากาศต่ำด้านตะวันตกของพื้นที่ที่เกิดคลื่นความร้อนได้สร้างกระแสลมอุ่นและแรงจากทางตอนใต้และดันให้อากาศเย็นจากอาร์กติกขึ้นไป”

ทั้งลมนอกชายฝั่งและคลื่นความร้อนที่มาก่อนได้มีส่วนช่วยลดปริมาณน้ำแข็งในทะเล Laptev จากชาร์ตด้านบน พื้นที่ทะเลน้ำแข็งในบริเวณมหาสมุทรอาร์กติกแถบนี้ลดลงต่ำสุดในช่วงเวลานี้ของปี

เท่าที่เป็นอยู่ การลดลงของทะเลน้ำแข็งที่มากที่สุดเท่าที่มีการบันทึกนี้เป็นปรากฎการณ์เฉพาะบริเวณทะเล Laptev โดย Judah Cohen นักสภาพภูมิอากาศวิทยาที่ Atmospheric and Environmental Research กล่าวว่า “ผมไม่คิดว่าขอบเขตทะเลน้ำแข็งของอาร์กติกจะน้อยลงมากที่สุดเท่ากับฤดูร้อนที่ผ่านมา” ส่วนคลื่นความร้อนในไซบีเรียนั้นดูเหมือนจะไม่ขยายวงและมีความผิดปกติที่ขยายออกไปเหมือนกับการเกิดคลื่นความร้อนในปี 2563

ถึงกระนั้น นักวิทยาศาสตร์ยังคงให้ความสนใจ Cohen กล่าวว่า “แถบตะวันตกเฉียงเหนือของอเมริกาเหนือและตะวันออกเฉียงเหนือของเอเชียเป็นจุดที่มีคลื่นความร้อนเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วในฤดูร้อนปีนี้ ผมไม่แน่ใจว่าเรามีความรู้ว่าทำไมไซบีเรียเป็นหนึ่งในพื้นที่ที่ร้อนขึ้นอย่างรวดเร็วในช่วงฤดูร้อน แต่เราสามารถติดตามเพื่อสังเกตการณ์ได้

ภาพ NASA Earth Observatory จัดทำโดย Joshua Stevens โดยใช้ข้อมูล AIRS Goddard Earth Sciences Data and Information Services Center (GES DISC) และ National Snow and Ice Data Center เขียนโดย Kathryn Hansen / แปลเรียบเรียง-ธารา บัวคำศรี

ข้อมูลอ้างอิง