เขียนวิเคราะห์โดย Christine Shearer, Aiqun Yu, และ Ted Nace
จากการสำรวจโดย CoalSwarm’s Global Coal Plant Tracker กำลังการผลิตไฟฟ้าจากโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินที่กำลังอยู่ในขั้นตอนการพัฒนาทั่วโลกลดลงอย่างมากในช่วงครึ่งแรกของปี 2016 สาเหตุสำคัญมาจากการเปลี่ยนแปลงเชิงนโยบายในเอเชีย
โดยรวม โครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินที่อยู่ในแผน หรืออีกนัยหนึ่ง กำลังการผลิตไฟฟ้ารวมของโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินที่อยู่ระหว่างกระบวนการวางแผน ลดลงจาก 1,090 กิกะวัตต์ในช่วงต้นปี พ.ศ. 2559 เป็น 932 กิกะวัตต์ในเดือนกรกฎาคมของปีเดียวกัน กล่าวคือลดลง 158 กิกะวัตต์ หรือร้อยละ 14 ของกำลังการผลิตรวมทั้งหมด ซึ่งเกือบจะเท่ากับกำลังการผลิตไฟฟ้าจากโรงไฟฟ้าถ่านหินทั้งหมดในสหภาพยุโรป (162 กิกะวัตต์)
โครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินที่อยู่ในแผนที่ลดลงมากที่สุดคือในจีน (114 กิกะวัตต์) ตามมาด้วยอินเดีย(40 กิกะวัตต์) ทั้งสองประเทศได้มีนโยบายสำคัญที่จะไปให้พ้นจากยุคถ่านหิน
ในเดือนเมษายน 2559 จีนประกาศ จำกัดการขยายตัว ของโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินที่มีแผนการจะสร้างใน 13 มณฑล ในเดือนมิถุนายน 2559 กระทรวงพลังงานของอินเดียเปิด การประเมินที่เน้นว่า ไม่มีความจำเป็นต้องสร้างโรงไฟฟ้าถ่านหินแห่งใหม่ในอีก 3 ปีข้างหน้า และ ”โรงไฟฟ้าพลังความร้อนใดที่ยังไม่เริ่มการก่อสร้างควรจะยุติลง”
หลายประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เดินหน้าลดหรือเลื่อนการเพิ่มกำลังการผลิตไฟฟ้าจากโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินแห่งใหม่ ในเดือนมีนาคม 2559 เวียดนาม ทบทวน แผนพัฒนากำลังผลิตไฟฟ้าฉบับที่ 7 โดยการยกเลิกหรือเลื่อนโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินที่มีกำลังการผลิตรวมกัน 23 กิกะวัตต์ออกไป แผนงาน RUPTL 2016-2025 ของอินโดนีเซียซึ่งครอบคลุมแผนพัฒนาพลังงานทั้งหมดในทศวรรษหน้าได้ทำการปรับแผนการสร้างโรงไฟฟ้าถ่านหินใหม่ที่มีกำลังการผลิตรวมกัน 7 กิกะวัตต์ ในเดือนกรกฎาคม 2559 Gina Lopez รัฐมนตรีกระทรวงสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติของฟิลิปปินส์ ประกาศ แผนการใหม่เพื่อให้ความสำคัญกับกระบวนการออกใบอนุญาตโครงการผลิตไฟฟ้าจากแหล่งพลังงานหมุนเวียนที่สะอาดมากกว่าจากถ่านหิน
แม้ว่าในระดับโลกจะมีการลดลงของกำลังผลิตไฟฟ้าจากโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินที่อยู่ในแผน แต่ระดับของการกำลังการผลิตไฟฟ้าทั้งที่เป็นโครงการที่กำลังวางแผนและกำลังก่อสร้างนั้นก็มากเกินกว่างบดุลคาร์บอนของโลกเพื่อที่จะจำกัดการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิเฉลี่ยผิวโลกไม่เกินกว่า 1.5 องศาเซลเซียส นอกจากนี้ รายงานใหม่ ของทบวงพลังงานระหว่างประเทศ(IEA) ระบุว่ามีคน 6.5 คนที่เสียชีวิตก่อนวัยอันควรจากมลพิษทางอากาศโดยเฉพาะจากการปล่อยออกจากโรงไฟฟ้าถ่านหิน
ภาพรวมระดับภูมิภาค
เอเชียตะวันออกมีกำลังการผลิตไฟฟ้าของโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินที่อยู่ในระหว่างการพัฒนาในทุกขั้นตอนรวมกันมากที่สุด ยกเว้น โครงการที่ได้รับใบอนุญาตแล้ว ตามมาด้วยเอเชียใต้
รวมกันทั้งหมด มีโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินที่อยู่ในขั้นตอนก่อนการก่อสร้าง (การประกาศโครงการ การยื่นขอใบอนุญาต และการได้รับอนุญาต) รวมกันทั้งหมด 932 กิกะวัตต์ และอีก 350 กิกะวัตต์เป็นกำลังผลิตของโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินที่อยู่ในระหว่างการก่อสร้าง
ในขณะที่กำลังผลิตไฟฟ้าลดลงในเอเชียใต้และเอเชียตะวันออก แผนการสร้างโรงไฟฟ้าถ่านหินเพิ่มขึ้นในแอฟริกาและยูเรเชีย โดยเฉพาะอียิปต์ผลักดันอย่างมากให้มีโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินแห่งใหม่เพื่อเป็นทางเลือกต่อก๊าซธรรมชาติ โครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินยังเพิ่มขึ้นในมองโกเลียโดยเป็นโครงการขนาดใหญ่ที่จะเกิดขึ้นเพื่อส่งออกไฟฟ้าไปให้จีน
จีนและอินเดียยังคงเป็นหัวหอกในการผลักดันถ่านหิน แต่…
จีนยังเดินหน้าแผนการที่จะมีโรงไฟฟ้าถ่านหินมากที่สุดโดยมีกำลังการผลิตรวม 406 กิกะวัตต์ อย่างไรก็ตาม นี่ยังเป็นการลดลงที่มีนัยสำคัญจากเดือนมกราคม 2559 โดยช่วงนั้นมีแผนที่จะสร้างซึ่งมีกำลังการผลิตรวมกัน 519 เมกะวัตต์
การลดลงส่วนใหญ่เป็นผลมาจาก แนวทางเชิงนโยบายที่ออกมาในเดือนเมษายน 2559 โดยรัฐบาลกลาง ประมาณถึงการยกเลิกโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินซึ่งมีกำลังผลิตไฟฟ้ารวมกัน 77.5 กิกะวัตต์ รัฐบาลจีนยังอาจจะเสนอให้ยุติ โครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินใหม่ทั้งหมด ไปจนถึงปี 2561 นโยบายดังกล่าวเป็นการตอบรับต่อรายงานที่ระบุถึงเรื่องของ กำลังผลิตไฟฟ้าที่ล้นเกิน การปลดล็อกพลังงานหมุนเวียน และ อัตราการใช้งานของโรงไฟฟ้าถ่านหินที่ลดลง ในจีน
จีนมีโรงไฟฟ้าถ่านหินที่อยู่ในระหว่างการก่อสร้างรวมกำลังผลิต 205 กิกะวัตต์ และกำลังทำสัญญาว่าจ้างโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินใหม่รวมกำลังผลิต 11,580 เมกะวัตต์ ทั้งนี้ เนื่องมาจากกระบวนการอนุมัติโครงการในระดับมณฑลที่เพิ่มสูงขึ้น ยังต้องจับตาดูว่ารัฐบาลกลางของจีนจะมีการควบคุมการตัดสินใจของรัฐบาลท้องถิ่นในระดับมณฑลในการออกใบอนุญาตโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินได้มีประสิทธิภาพมากน้อยเพียงใด
อินเดียมีโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินที่อยู่ในแผนรวมกำลังผลิต 178 กิกะวัตต์ และกำลังอยู่ในระหว่างการก่อสร้างอีก 65 กิกะวัตต์ มีรายงานเมื่อเร็วๆ นี้ว่า ร้อยละ 35 ของกำลังผลิตไฟฟ้าของโรงไฟฟ้าถ่านหินของอินเดีย นั้นเดินเครื่องเปล่า ก่อให้เกิดคำถามต่อความเป็นไปได้ของโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินที่จะเกิดขึ้นในอนาคต
โครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินส่วนใหญ่ใช้เทคโนโลยีแบบ supercritical
มีข้อถกเถียงว่าการทำให้โรงไฟฟ้าถ่านหินมีประสิทธิภาพมากขึ้นจะลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก จากข้อมูลว่าด้วยเทคโนโลยีการเผาไหม้ถ่านหิน การเผาไหม้แบบ supercritical นั้นคิดเป็นกำลังผลิตไฟฟ้ารวม 246 กิกะวัตต์ ส่วนการเผาไหม้แบบ ultra-supercritical คิดเป็นกำลังผลิตไฟฟ้ารวม 233 กิกะวัตต์ และมีอยู่ไม่กี่โครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินที่ใช้เทคโนโลยี subcritical กำลังผลิตไฟฟ้ารวม 88 กิกะวัตต์ ในจำนวนโรงไฟฟ้าถ่านหินที่อยู่ในระหว่างการก่อสร้าง ส่วนใหญ่จะเป็นเทคโนโลยีการเผาไหม้แบบ supercritical และ ultra-supercritical
การปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์จากโรงไฟฟ้าถ่านหินจะใช้งบดุลคาร์บอน(carbon budget) ทั้งหมดที่จะจำกัดการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิเฉลี่ยผิวโลกไม่ให้มากไปกว่า 1.5 องศา
แม้ว่าโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินส่วนใหญ่จะใช้เทคโนโลยีการเผาไหม้แบบ supercritical และ ultra-supercritical ระดับการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์ที่จะเกิดขึ้นจากแผนการพัฒนาโรงไฟฟ้าถ่านหินทั้งหมดนั้นไม่สอดคล้องกับเป้าหมายการกู้วิกฤตโลกร้อน
หากมีการดำเนินการ โรงไฟฟ้าถ่านหินทั้งที่กำลังอยู่ในระหว่างการก่อสร้างและอยู่ในขั้นตอนการพัฒนาโครงการจะปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์ 220,241 ล้านตัน ในช่วงเวลา 40 ของอายุการทำงาน ซึ่งเกินขีดจำกัดการระดับการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์ทั้งหมด 204,620 ล้านตัน โดยเป็นค่าความเป็นไปได้สูง (ร้อยละ 66) ในการจำกัดการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิเฉลี่ยผิวโลกไม่ให้มากไปกว่า 1.5 องศา
ร้อยละ 51 ของการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์จากโรงไฟฟ้าถ่านหินทั้งที่กำลังอยู่ในระหว่างการก่อสร้างและอยู่ในขั้นตอนการพัฒนาจะมาจากเอเชียตะวันออก
TARAGRAPHIES 