หากคุณที่มีบทบาทเป็นผู้นำในองค์กรไม่แสวงหากำไร(Nonprofit) หน้าที่ของคุณเรียบง่าย นั่นคือ มอบพลังและสนับสนุนให้คนที่ทำงานกับคุณหรือลูกทีมของคุณสามารถสร้างผลงานให้ยอดเยี่ยม ในการทำเช่นนั้น คุณต้องสวมหมวกหลายใบและใช้ทักษะที่หลากหลาย คุณต้องเป็นทั้งโค้ช กองเชียร์ จอมทัพ และผู้ประกาศพากย์เกมไปพร้อมกัน วิสัยทัศน์ของคุณต้องกว้างไกลราวกับภาพพาโนรามา แต่ก็ต้องมองลึกในรายละเอียดระดับจุลภาค คุณต้องมีความสามารถในการปรับตัวต่อภูมิทัศน์ที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา และคุณต้องเป็นทั้งผู้บริหารที่มีประสิทธิภาพและผู้นำที่สร้างแรงบันดาลใจ
มีหนังสือหลายเล่มที่เขียนถึงบทบาทและความรับผิดชอบของผู้นำองค์กรไม่แสวงหากำไร มีหลักสูตรอบรมที่จัดขึ้นอย่างต่อเนื่อง และแม้แต่มหาวิทยาลัยหลายแห่งมุ่งสอนและมอบปริญญาให้เป็นการเฉพาะ แต่มีสิ่งหนึ่งที่มักขาดหายไปคือเครื่องมือที่ชี้ให้เห็นสิ่งสำคัญจริงๆ ที่ผู้นำองค์กร Nonrpofit ต้องรู้
บางครั้ง “ภูมิปัญญากระแสหลัก” และหนังสือการจัดการองค์กรไม่แสวงหากำไรก็มีแนวคิดที่ถูกต้อง แต่ข้อมูลสำคัญกลับหายไปท่ามกลางความซับซ้อนและเสียงรบกวน บางครั้ง ภูมิปัญญาเหล่านี้กลับพาผู้นำไปติดหล่ม ผลที่ตามมาคือ องค์กรไม่แสวงหากำไรมักถูกขับเคลื่อนด้วยความเคยชินและแรงเฉื่อย ไม่อาจเรียนรู้จากประสบการณ์ของตนเอง จากกันและกัน หรือจากแหล่งความรู้ที่อยู่นอกกรอบเดิมๆ
นี่คือความพยายามอธิบายทักษะและกลยุทธ์ที่ผู้นำองค์กรไม่แสวงหากำไรที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดใช้กัน เรียบเรียงมาจาก “The Nimble Nonprofit : An Unconventional Guide to Sustaining and Growing Your Nonprofit” ผู้เขียนซึ่งคือ Jacob Smith และ Trey Beck รวมบทสรุปที่กลั่นมาจากประสบการณ์หลายสิบปีในการทำงานกับทั้งองค์กรที่ยอดเยี่ยมที่สุดและองค์กรที่ล้มเหลวที่สุด โดยเขียนให้ไม่เคร่งขรึมจนเกินไป หลีกเลี่ยงโลกที่บางครั้งดูห่างไกลและเชิงทฤษฎีของที่ปรึกษาองค์กรไม่แสวงหากำไร รวมถึงความรู้ที่ถ่ายทอดซ้ำๆ ในตำราและโปรแกรมปริญญาต่างๆ
The Nimble Nonprofit เติมเต็มช่องว่างที่ชัดเจนในบรรดาหนังสือ How To จัดการองค์กรไม่แสวงหากำไร เป็นคู่มือที่ไม่ตามขนบ กรองเสียงรบกวน ตัดความซับซ้อน และบอกตรงๆ ว่าคุณจำเป็นต้องรู้อะไรบ้างหากอยากประสบความสำเร็จในฐานะผู้นำองค์กรไม่แสวงหากำไร

แต่ขอเตือนไว้ก่อนว่าไม่มี “สูตรลับมหัศจรรย์” หรือ “ทางลัด” ด้วยความที่องค์กรไม่แสวงหากำไรมีกลไกที่หลากหลาย ทั้งขนาด ขอบเขต ประเภท ทัศนคติ และวิธีการ คำแนะนำนอกขนบอาจไม่ตรงกับองค์กรของคุณทั้งหมด นั่นหมายถึง นำไปใช้ถ้ามีประโยชน์ อะไรไม่จำเป็นก็ทิ้งไป
อาร์คิมีดีสเคยกล่าวว่า ถ้าคุณมีที่ยืนที่มั่นคงและคานงัดที่แข็งแรงพอ คุณสามารถขยับโลกทั้งใบได้ คำแนะนำนอกขนบอาจช่วยให้คุณยืนมั่นคงขึ้น เพิ่มพลังงัด และทำหน้าที่ของคุณให้ดียิ่งขึ้นในการเปลี่ยนแปลงโลก
เทรนด์ทั้ง 5 ต่อไปนี้มักปรากฏชัดในองค์กร Nonprofit ที่สร้าง impact ได้มากที่สุด โดยจะเรียกว่า “The Nimble Nonprofit Manifesto”
- ตั้งคำถามต่อความเคยชิน อย่าเชื่อในภูมิปัญญาที่ถูกส่งต่อกันมาโดยง่าย ถามคำถามยากๆ กับทุกอย่างที่คุณถูกสอนเกี่ยวกับการบริหารองค์กรไม่แสวงหากำไร และท้าทายสมมติฐานของตัวเองด้วย
- คล่องตัว ทดลอง ทำสิ่งใหม่ รับความเสี่ยง ล้มเหลวให้เร็ว และล้มเหลวอย่างชาญฉลาด สร้างวัฒนธรรมที่เปิดกว้างและพร้อมปรับตัวเมื่อมีโอกาส
- เรียนรู้จากคนที่ทำได้ดี สร้างทีมที่ยอดเยี่ยม ใช้เวลาจ้างงานอย่างรอบคอบ ปลดคนที่ไม่เหมาะได้อย่างทันท่วงที และสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่ยั่งยืนและสนับสนุนคนทำงาน
- โฟกัสในสิ่งที่สำคัญจริงๆ มุ่งสมาธิกับงานที่สำคัญที่สุดให้ชัด การรู้จักปฏิเสธ (“ไม่”) คือหนึ่งในทักษะที่ถูกประเมินค่าต่ำที่สุดของผู้บริหารที่ประสบความสำเร็จ
- สร้างความสัมพันธ์และเครือข่ายที่เข้มแข็ง สร้างและรักษาเครือข่ายผู้สนับสนุนและแนวร่วม ส่วนหนึ่งโดยการปฏิบัติต่อผู้คนด้วยความเคารพ และเล่าเรื่องราวที่ทรงพลัง
