การฟ้องปิดปาก(SLAPP)คุณวิฑูรย์ เลี่ยนจำรูญ โดยบริษัทอุตสาหกรรมเกษตรและอาหารยักษ์ใหญ่กรณีการระบาดของปลาหมอคางดำ สะท้อนให้เห็นถึง การพูดความจริงต่ออำนาจ (speak truth to power) ได้เขย่า “สถานะที่เป็นอยู่” ขององค์กรธุรกิจที่มีลักษณะไม่เพียงแต่ยึดกุมระบบอาหาร หากยังครอบงำการเล่าเรื่องระบบอาหารด้วย

ครั้งหนึ่ง วันทนา ศิวะ นักฟิสิกส์ชาวอินเดียผู้กลายมาเป็นนักเคลื่อนไหวด้านสิ่งแวดล้อมและอาหาร กล่าวว่า “เมื่อการทำงานของเรามีประสิทธิภาพ การโต้กลับก็จะเกิดขึ้น การโต้กลับเป็นส่วนหนึ่งของขบวนการเคลื่อนไหวสิ่งแวดล้อมและการเปลี่ยนแปลงทางสังคม เพราะมันแสดงให้เห็นว่ามีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้น”

นั่นหมายถึง SLAPP กรณีนี้คือ Green Backlash ในความหมายที่กว้างขึ้น

บริษัทที่ฟ้องปิดปากคุณวิฑูรย์นั้นไม่ธรรมดา ในทางสากล ถือว่าเป็นหนึ่งใน keystone actors แห่งยุคแอนโทรโปซีน (Anthropocene) https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0127533

หากจะขยายความก็คือ เป็นหนึ่งในบริษัทเพียง 13 แห่งในโลกที่ควบคุมการประมงทะเลทั่วโลกถึง 11–16% (9–13 ล้านตัน) และควบคุมสต็อกปลาที่ใหญ่และมีค่าทางเศรษฐกิจมากที่สุดถึง 19–40% รวมถึงชนิดพันธุ์ที่มีบทบาทสำคัญในระบบนิเวศ บริษัทเหล่านี้ครอบงำทุกส่วนของห่วงโซ่การผลิตอาหารทะเล ดำเนินการผ่านเครือข่ายบริษัทย่อยทั่วโลกและมีส่วนร่วมอย่างลึกซึ้งในกระบวนการตัดสินใจด้านการประมงและการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ และหาก keystone actors เหล่านี้มีภาวะผู้นำด้านความยั่งยืนก็อาจก่อให้เกิดผลกระทบต่อเนื่องในอุตสาหกรรมอาหารทะเลทั้งหมด และช่วยให้เกิดการเปลี่ยนผ่านที่สำคัญไปสู่การจัดการทรัพยากรชีวภาพทางทะเลและระบบนิเวศที่ดีขึ้นได้

แต่คนที่บริษัทฟ้องปิดปากอย่างคุณวิฑูรย์ เลี่ยนจำรูญนั้นก็ไม่ธรรมดา

ผมรู้จักพี่วิฑูรย์ ชายหนุ่มรูปร่างสูงโปร่งและมีน้ำเสียงนิ่มทุ้มมาตั้งแต่เป็นนักกิจกรรมยุค 70s ครั้งหนึ่งพี่วิฑูรย์แวะมาที่บ้านเนินพยอม ท่าเรือแกลง ระยอง ชุมนุมของคนหนุ่มสาวยุคสายลมแสงแดด(แต่ไม่สองเรา) เพื่อชวนไปสำรวจกรณีการปลูกป่าล้านไร่ของบริษัทเชลล์ในเขตรอยต่อระยอง-จันทบุรี (แก่งหางแมว) ผมตามพี่วิฑูรย์ไปช่วยงานโครงการเทคโนโลยีที่เหมาะสม งานหนึ่งของการเจาะน้ำบาดาลในเขตแห้งแล้งทุรกันดารโดยใช้เครื่องมือแบบง่ายเพื่อหาแหล่งน้ำ

งานที่พีกสุดๆ ก็คือเรื่องการรณรงค์มะละกอจีเอ็มโอ public campaign ที่นำโดยกรีนพีซ ในขณะที่พี่วิฑูรย์ BioThai และเครือข่ายเกษตรยั่งยืนทำงานต่อเนื่องยาวนาน กัดไม่ปล่อย ตั้งแต่เรื่องฝ้ายบีที ข้าวโพดบีทีของยักษ์ใหญ่มอนซานโต ประเด็นความปลอดภัยทางชีวภาพ สารเคมีเกษตร ประชาธิปไตยทางอาหาร และ CPTPP

เกือบทุกครั้งที่เจอกัน พี่วิฑูรย์จะพูดถึงภาพถ่ายที่เก็บไว้สมัยเดินทางไป workshop และ skillshare ที่ปีนังที่มี Consumer Association of Penang(CAP) และ Sahabat Alam Malaysia (SAM) เป็นเจ้าภาพ เมื่อราว 40 ปีก่อน

ขอส่งพลังให้กับคุณวิฑูรย์ เลี่ยนจำรูญ ผู้เป็น Bedrock และหัวหอกของการเคลื่อนไหวปกป้องระบบอาหารของไทยจากอิทธิพลอำนาจของบรรษัทยักษ์ใหญ่