เรียบเรียงจาก https://www.cisl.cam.ac.uk/cop29-what-expect

มาตรา 6 ของความตกลงปารีสครอบคลุมอะไรบ้าง และทำไมจึงเป็นเรื่องที่ท้าทาย?

มาตรา 6 ของความตกลงปารีสเปิดโอกาสให้ประเทศต่าง ๆ ร่วมมือกันในการดำเนินการตาม NDCs ของตน โดยการโอนผลการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่สามารถถ่ายโอนระหว่างประเทศได้ (ITMOs) เช่น การลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกระหว่างประเทศต่าง ๆ รวมถึงสนับสนุนการทำงานร่วมกันในรูปแบบอื่น ๆ กับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่ไม่ใช่ภาคี[73]

ภายใต้มาตรา 6.2 ประเทศภาคีสามารถโอนคาร์บอนเครดิตที่ได้รับจากการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก (GHG) เพื่อช่วยให้อีกฝ่าย เช่น ประเทศหรือบริษัทเอกชน บรรลุเป้าหมายด้านสภาพภูมิอากาศ การทำงานร่วมกันเช่นนี้มีอยู่แล้วในประเทศสวิตเซอร์แลนด์ผ่านข้อตกลงทวิภาคีกับประเทศกานาและวานูอาตู

มาตรา 6.4 กำหนดกลไกคาร์บอนเครดิตระหว่างประเทศใหม่สำหรับการซื้อขายการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก[74] กลไกมาตรา 6.4 นี้มีหน่วยงานกำกับดูแลซึ่งรับผิดชอบในการพัฒนาและกำกับดูแลข้อกำหนดและกระบวนการที่จำเป็นในการดำเนินกลไกนี้ ในทางทฤษฎี หน่วยงานกำกับดูแลนี้จะรับผิดชอบในการตรวจสอบและป้องกันความเสี่ยง เช่น การนับการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกซ้ำ การผลิตคาร์บอนเครดิตปลอม และการแสดงข้อมูลที่ไม่ถูกต้องเกี่ยวกับการกำจัดคาร์บอนถาวร[75]

ในข้อกำหนดของมาตรา 6 มีอำนาจในการสร้างคู่มือกฎเกณฑ์ระดับโลกที่ควบคุมตลาดคาร์บอนซึ่งรวมถึงภาคเอกชน[76] ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียหลายฝ่ายโต้แย้งว่าตลาดคาร์บอนเป็นเครื่องมือสำคัญในการบรรลุเป้าหมายด้านสภาพภูมิอากาศทั่วโลก โดยการซื้อขายคาร์บอนเครดิตที่เกิดจากการลดหรือกำจัด GHG ในบรรยากาศ แต่สิ่งนี้จะสำเร็จได้ก็ต่อเมื่อคาร์บอนเครดิตเหล่านั้นมีความสมบูรณ์ในระดับสูง[77] การไม่สามารถส่งมอบคาร์บอนเครดิตที่มีความสมบูรณ์สูงนี้ได้ รวมถึงความสงสัยในตรรกะพื้นฐาน ได้นำไปสู่การวิจารณ์ที่เพิ่มขึ้นต่อตลาดคาร์บอนสมัครใจและโครงการชดเชยคาร์บอน[78] คณะกรรมการด้าน integrity ของตลาดคาร์บอนภาคสมัครใจได้เผยแพร่หลักการคาร์บอนหลัก (Core Carbon Principles) เพื่อสร้างมาตรฐานทั่วโลกสำหรับคาร์บอนเครดิตที่มีความสมบูรณ์สูงในด้านการกำกับดูแล ผลกระทบต่อการปล่อยก๊าซเรือนกระจก และการพัฒนาที่ยั่งยืน[79]

ประเด้นทั้งหมดของคาร์บอนเครดิต ตลาดคาร์บอนภาคสมัครใจ และการซื้อขายคาร์บอนเป็นประเด็นที่มีความขัดแย้งสูง ในสถานการณ์ที่ดีที่สุด มาตรา 6 อาจเป็นแรงจูงใจที่จำเป็นอย่างยิ่งสำหรับประเทศและผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่ไม่ใช่ภาคี เช่น ธุรกิจ ในการเพิ่มความทะเยอทะยานด้านสภาพภูมิอากาศและลดต้นทุนการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก แต่ในสถานการณ์ที่แย่ที่สุด กฎเกณฑ์อาจทำให้ผู้ปล่อยก๊าซเรือนกระจกรายใหญ่ของโลกสามารถซื้อขายคาร์บอนเครดิตที่ไม่น่าเชื่อถือและไม่สามารถตรวจสอบได้ ซึ่งหลีกเลี่ยงความจำเป็นในการลดการปล่อยมลพิษที่ต้นทาง จึงทำให้ความทะเยอทะยานลดลง[80] ความขัดแย้งในเรื่องนี้ได้นำไปสู่ความก้าวหน้าที่ล่าช้าและเกิดทางตันในหลายครั้ง และในการประชุม COP28 การเจรจาประสบความล้มเหลว ซึ่งหมายความว่าไม่มีการตัดสินใจใด ๆ ที่เกี่ยวข้องกับมาตรา 6.2 หรือมาตรา 6.4 ถูกนำมาใช้ ส่งสัญญาณที่ไม่ดีต่อตลาดคาร์บอนในอนาคต

การดำเนินการของกลไกคาร์บอนเครดิตตามมาตรา 6.4 ถูกเลื่อนออกไป ซึ่งบางฝ่ายมองว่านี่เป็นโอกาสสำคัญที่สูญเสียไปในการดำเนินการตลาดคาร์บอนระหว่างประเทศ รวมถึงโอกาสในการกำหนดมาตรฐานระดับสูงในเรื่องความสมบูรณ์ทางสิ่งแวดล้อมและสิทธิมนุษยชน[81] มาตรา 6.4 กลายเป็นประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการเมืองมากขึ้น ส่งผลกระทบต่อการพัฒนากลไกการให้เครดิตที่แข็งแกร่งซึ่งนักลงทุนสามารถพึ่งพาได้ ซึ่งเป็นเหตุผลหนึ่งที่ทำให้ตลาดคาร์บอนสมัครใจมีการซื้อขายลดลง บริษัทที่สนใจในศักยภาพของการซื้อขายคาร์บอนเครดิตจะต้องติดตามความคืบหน้าในการเจรจามาตรา 6 และจะต้องการความชัดเจนว่าคาร์บอนเครดิตที่มีคุณภาพสูงควรมีลักษณะอย่างไร

สรุป

การดำเนินการในระดับโลกส่วนใหญ่ไม่สามารถรักษาเป้าหมายดั้งเดิมของความตกลงปารีสในการจำกัดอุณหภูมิโลกให้ต่ำกว่า 1.5°C ได้ COP29 นี้เป็นโอกาสในการยกระดับความทะเยอทะยานที่โลกไม่สามารถปล่อยให้ผ่านไปได้ แม้ว่าความคาดหวังเกี่ยวกับผลลัพธ์ที่อาจเกิดขึ้นจะต่ำกว่าการประชุมสุดยอดอื่นๆ ก็ตาม อาเซอร์ไบจานจำเป็นต้องใช้ตำแหน่งประธานในการสร้างผลลัพธ์จาก COP28 และพิสูจน์ให้เห็นว่าแม้จะเป็นรัฐที่พึ่งพาอุตสาหกรรมปิโตรเลียม แต่ก็สามารถมีความทะเยอทะยานด้านนโยบายสภาพภูมิอากาศได้ ผลลัพธ์จะได้รับอิทธิพลจากสถานการณ์ทางภูมิรัฐศาสตร์ที่ท้าทาย โดยมีหลายประเทศที่กำลังจะมีการเลือกตั้งในปีนี้ แต่แรงกดดันจากวิกฤตสภาพภูมิอากาศจะยังคงทวีความรุนแรงขึ้นในทุกบรรยากาศทางการเมือง

ตัวบ่งชี้หลักของความก้าวหน้าที่เป็นไปได้คือการเจรจาเรื่อง NCQG และการเจรจานี้จะส่งผลให้มีเป้าหมายด้านการเงินเพื่อสภาพภูมิอากาศหลังปี 2568 ที่มั่นคงซึ่งตอบสนองความต้องการของประเทศกำลังพัฒนาหรือไม่ ซึ่งจะช่วยให้มีการดำเนินการด้านการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก การปรับตัว และการเยียวยาความสูญเสียและความเสียหายอย่างเข้มแข็งขึ้น อย่างไรก็ตาม ยังต้องติดตามว่าการเจรจาจะครอบคลุมในแง่ของปริมาณ คุณภาพ กรอบเวลา ขอบเขต ผู้มีส่วนร่วม และความโปร่งใสของการเงินด้านสภาพภูมิอากาศได้อย่างครอบคลุมเพียงใด

COP29 จะเป็นโอกาสสุดท้ายในการผลักดันให้ประเทศต่างๆ พัฒนา NDCs ที่มีความทะเยอทะยานมากขึ้น และความก้าวหน้าที่จะเกิดขึ้นในที่นี้จะเป็นเครื่องบ่งชี้ที่สำคัญ เป็นไปได้ว่าประเทศที่มุ่งมั่นมากที่สุด เช่น อาเซอร์ไบจานและบราซิล จะยื่น NDCs ของตนในเดือนพฤศจิกายนที่ COP29 หากพวกเขามีความทะเยอทะยาน ก็อาจเป็นแบบอย่างและโอกาสในการสนับสนุนให้ประเทศอื่นๆ แสดงความมุ่งมั่นในระดับสูงเช่นเดียวกัน

สุดท้าย รายละเอียดของโครงการทำงานหลายอย่างจะต้องได้รับการแก้ไขใน COP29 โดยเฉพาะรายละเอียดของ Global Goal on Adatation เพื่อให้แน่ใจว่าความก้าวหน้าในการปรับตัวสามารถวัดผลได้และประเทศต่างๆ มีความรับผิดชอบ รวมถึงการตัดสินใจเกี่ยวกับมาตรา 6 ซึ่งจะช่วยสร้างตลาดคาร์บอนระหว่างประเทศที่มีการควบคุมอย่างเข้มแข็ง

ภาคเอกชนมีบทบาทสำคัญในการผลักดันให้เกิดความทะเยอทะยานมากขึ้นทั้งในช่วงก่อนและระหว่าง COP ธุรกิจสามารถเร่งการดำเนินการด้านสภาพภูมิอากาศในระบบเศรษฐกิจจริงผ่านการดำเนินการและการลงทุนของตนเอง รวมถึงการสนับสนุนให้รัฐบาลออกนโยบายและกฎระเบียบที่แข็งแกร่งยิ่งขึ้น แคมเปญ เช่น “Fossil to Clean” ซึ่งเรียกร้องให้เปลี่ยนจากเชื้อเพลิงฟอสซิลไปสู่พลังงานสะอาดอย่างรวดเร็ว เป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพสำหรับภาคเอกชนในการสร้างผลกระทบ

การประชุม COP ไม่สามารถทดแทนความก้าวหน้าในการกำหนดนโยบายและการดำเนินการในระดับประเทศได้ แต่ถือเป็นเวทีหลักสำหรับการสร้างฉันทามติระหว่างประเทศเกี่ยวกับวิธีจัดการกับวิกฤตสภาพภูมิอากาศที่เลวร้ายลงเรื่อยๆ และในเวลานี้ การเสียโอกาสในการประชุม COP ไม่ควรเกิดขึ้น

Endnote


[73] What is Article 6 of the Paris Agreement, and why is it important? | United Nations Development Programme (undp.org)

[74] Article 6.4 Supervisory Body | UNFCCC

[75] Article 6: What is it and why is it so important for COP26? | Climate Council

[76] Article 6 and Voluntary Carbon Markets - Oxford Institute for Energy Studies (oxfordenergy.org)

[77] Climate Explainer: Article 6 (worldbank.org)

[78] Voluntary Carbon Markets: A Review of Global Initiatives and Evolving Models (csis.org)

[79] ICVCM Leading the way to a high integrity Voluntary Carbon Market

[80] Article 6: What is it and why is it so important for COP26? | Climate Council

[81] Article 6: the missing piece of the puzzle :: Environmental Finance (environmental-finance.com)